ตำนานการตีเหล็กของชาวไทพวนในอดีต

คนพวนโบราณ รู้จักใช้ เหล็กมาตีเป็นเครื่องมือ และอาวุธ
ปัจจุบัน ยังมีการตี เหล็กแบบโบราณ ที่บ้านฝายมูล จังหวัดน่าน
ซึ่งเป็นวิธีการ แบบโบราณ ของ คนพวน ที่สืบต่อกันมานับพันปี
ให้ไปดูกันเสีย ตั้งแต่ บัดนี้ ก่อนจะไม่มีให้ดู

*****************************************************
อาณาจักรพวน สร้างขึ้นเมื่อ ปี พ.ศ. ๑๒๗๔
โดยมี เจ้าเจ็ดเจือง เป็นกษัตริย์พระองค์แรก

ในหนังสือประวัติศาสตร์อาณาจักพวน ระบุว่า
มีการใช้คราดไม้ ช่วยทำนา และ ใช้เหล็กในการทำไถ
“เกิดขึ้นในสมัยเจ้าเจ็ดจิว” และพัฒนาต่อในสมัย”เจ้าคำลุน”

ลำดับกษัตริย์ “พวน”
๑เจ้าเจ็ดเจือง พ.ศ.๑๒๗๔
๒เจ้าเจ็ดจอน
๓เจ้าเจ็ดจอด
๔เจ้าเจ็ดจิว

—————————————————————-
๔”เจ้าเจ็ดจิว” เริ่มใช้เหล็ก ฝึกควายไว้ไถนา

ก็ได้ขึ้นครองเสวยราช และได้แนะนำประชาชน
ให้ประดิษฐ์ไถ ด้วยเหล็ก และคราดด้วยไม้ โดยเอาควาย
มาไถนา และคาดนา หว่านกล้า ดำนา เอ็ดให้การผลิตผล
เพิ่มดีขึ้น แต่ก็ยังสืบต่อ บวงสรวงเลี้ยงผี
ตามฮีตคองของศาสนาพราหมณ์กันต่อไป
—————————————————————–
๕เจ้าเจ็ดจัน
๖เจ้าเจ็ดยอดคำยอ
๗เจ้าเจ็ดยี
๘เจ้าพระ
————————————————-
๙ “เจ้าคำลุน” ..พัฒนาต่อยอดการตีเหล็ก

ได้ขึ้นครองราชย์ได้ออกไปเยี่ยมยามประชาชนในทั่วราช
อาณาจักร และได้สั่งสอนให้ประชาชนชาวพวนและชาวเผ่าขมุ
ได้สามัคคีฮักแพงซึ่งกันและกัน โดยปล่อยให้ชนเผ่าขมุฟันต้นไม้
ม้างป่าเอ็ดไร่ เพื่อปลูกข้าว และเมื่อเห็นคนเผ่าพวน ขุดบ่อเหล็ก
ใช้เหล็กทำเครื่องไถ เพื่อสะดวกในการไถนา

และเมื่อเห็นว่าบ่อเหล็กนั้นมีผีรักษา เมื่อขุดเอาเหล็กแล้ว
ก็ต้องฆ่าหมู ฆ่าควายถวาย เลี้ยงผีพร้อมกัน