สื่อกับพาดหัวข่าวฆ่าตัวตาย!!

การเสียชีวิตของดารานักแสดงชื่อดัง โรบิน วิลเลี่ยม กลายเป็นประเด็นที่สื่อมวลชนทั่วโลกเอาไปนำเสนอกันอย่างสนุกปาก

สื่อหลายๆฉบับ พาดหัวข่าวถึงการฆ่าตัวตายของเขาอย่างละเอียดยิบ ราวกับยืนอยู่ข้างๆตอนที่โรบิน วิลเลี่ยมฆ่าตัวตายยังไงยังงั้น

การนำเสนอข่าวฆ่าตัวตายของศิลปินดารา เป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนมาก มีงานวิจัยเมื่อหลายปีก่อนระบุว่า

ข่าวการฆ่าตัวตายสามารถนำไปสู่พฤติกรรมลอกเลียนแบบได้ ยกตัวอย่างเช่นในปี 1972 - 1976

ที่สื่อยังนำเสนอข่าวการฆ่าตัวตายแบบเจาะลึกทุกรายละเอียด มีการรวบรวมข้อมูลทางสถิติพบว่า

ช่วงไหนที่มีข่าวการฆ่าตัวตายมากๆอันตราการฆ่าตัวตายในช่วงหลังจากนั้นจะเพิ่มสูงขึ้นอย่างมีนัยยะสำคัญ

แต่ช่วงไหนที่สื่อไม่รายงานข่าวการฆ่าตัวตาย พบว่าอัตราการฆ่าตัวตายหลังจากช่วงนั้นก็ลดฮวบๆกันเลยทีเดียว

 

เดบิทhttp://www.irss.unc.edu/content/pdf/Bollen%20Phillips%20(1982%20ASR).pdf

 

ทำให้สือมวลชนต่างชาติ ตระหนักถึงอันตรายของการนำเสนอข่าวฆ่าตัวตายแบบลงลึกถึงรูขุมขน

มึการออกแนวทางการนำเสนอข่าวฆ่าตัวตายให้สื่อเอาไปปรับใช้ ซึ่งก็ได้ผลเป็นอย่างดี

แต่เหตุการณ์โรบิน วิลเลี่ยม ได้แสดงให้เห็นว่ามีสื่อจำนวนไม่น้อยที่หลงลืมหลักการนี้

พาดหัวข่าวเกี่ยวกับโรบิน วิลเลี่ยมอย่างโหดสัสเพื่อหวังเรตติ้ง โดยไม่สนใจผลกระทบใดๆที่จะตามมาเลย

ยกตัวอย่างเช่น นสพ. METRO พาดหัวว่า - เปิดเผยความทรมานในวาระสุดท้ายของโรบิน วิลเลี่ยม

เขาเข้านอนเพียงลำพัง จากนั้นจึงกรีดข้อมือแล้วแขวนคอตาย

นสพ.เดอะ ซัน และเดลี่มิเรอร์ ก็ลงรายละเอียดของการฆ่าตัวตายในลักษณะเดียวกัน

นสพ. เดลี่เมล์ พาดหัวว่า โรบินวิลเลี่ยมฆ่าตัวตายเพราะกำลังจะหมดตัว

การพาดหัวในลักษณะนี้เป็นข้อห้ามที่ไม่ควรทำ องค์กรสะมาริตันส์ (Samaritans)

 

https://www.facebook.com/Samaritans.Thailand

 

ซึ่งเป็นองค์กรนานาชาติ คอยให้บริการฮอทไลน์เพื่อช่วยเหลือผู้คนที่ประสบปัญหาอยากฆ่าตัวตาย

แนะนำว่านักข่าวควรคิดให้รอบคอบก่อนจะพาดหัวข่าวเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย

โดยพยายามเลี่ยงการลงรายละเอียดของการฆ่าตัวตาย ว่าทำโดยวิธีไหน

เพราะมีโอกาสที่คนอ่านข่าวอาจลอกเลียนวิธีการนั้นไปใช้กับตนเอง ยิ่งผู้ตายเป็นดาราหรือบุคคลที่มีชื่อเสียงก็ยิ่งเสี่ยงมากขึ้น

พยายามเลี่ยงการใช้คำว่า ฆ่าตัวตาย หรือคำอื่นๆที่สื่อรูปแบบการตาย เช่น แขวนคอตาย กินยาฆ่าตัวตาย

อย่าพาดหัวข่าวให้ตัวเป้งๆ เพราะจะทำให้ข่าวการฆ่าตัวตายเด่นเกินไป เด๋วจะมีคนเลียนแบบมากขึ้น

พยายามอย่าใช้คำพูดในเสนอข่าวว่าการฆ่าตัวตายเป็นผลลัพท์หรือทางออกของปัญหาชีวิตของผู้ตาย

การเลือกใช้ภาพประกอบ ไม่ควรใช้ภาพสถานที่เกิดเหตุ หรือภาพศพของผู้ตายโดยเด็ดขาด

เพราะมันยิ่งเป็นการซ้ำเติมครอบครัวของผู้เสียชีวิต ไม่ควรรีบไปสัมภาษณ์ญาติของผู้ตายว่าสาเหตุของการฆ่าตัวตายคืออะไร

คนใกล้ชิดบางทีก็ไม่รู้เหตุผลที่เขาฆ่าตัวตายหรอก ยิ่งเป็นคนที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้ายิ่งแล้วใหญ่

อีกทั้งญาติของผู้ตายหลังเกิดเหตุใหม่ๆ ยังเสียใจจากการสูญเสียอยู่ การสัมภาษณ์ในช่วงนี้

ถ้าสัมภาษณ์แบบไม่ระวังอาจทำให้ญาติผู้ตายกระทบกระเทือนใจ หรือโทษว่าเป็นความผิดของตัวเอง

ถามว่าห้ามนู่นห้ามนี่ยุ่บยั่บเต็มไปหมด แล้วสื่อจะนำเสนอข่าวคนฆ่าตัวตายแบบไหนได้มั่งวะ

ขอยกตัวอย่างสื่อต่างประเทศที่ลงข่าวการเสียชีวิตของโรบิน วิลเลี่ยมอย่างถูกต้องเหมาะสม

ได้แก่ นสพ.เดอะการ์เดี้ยน ที่พูดถึงการสูญเสียนักแสดงที่มีอัจฉริยภาพสูงอย่างโรบิน วิลเลี่ยม

หรือ นสพ. เดอะ สก๊อตแมน ที่ลงรายละเอียดตรงพาดหัวเพียงว่า สดุดีแด่การจากไปของโรบิน วิลเลี่ยม

เป็นตัวอย่างที่ดีว่าการนำเสนอข่าวฆ่าตัวตาย สามารถทำได้ โดยไม่ต้องย่ำยีผู้ตายหรือญาติเป็นคำรบสอง

โดยพาดหัวเกี่ยวกับความสูญเสียของครอบครัวหรือสังคมเมื่อผู้ตายจากไป

ที่สำคัญนอกจากการนำเสนอรายละเอียดข่าวแล้ว สื่อยังมีบทบาทสำคัญในการป้องกันไม่ให้เกิดเหตุฆ่าตัวตายมากยิ่งขึ้น

โดยนำเสนอวิธีแก้ไขปัญหาเมื่อมีความคิดอยากฆ่าตัวตาย เช่น ลงเบอร์ฮอทไลน์รับปรึกษาปัญหาชีวิต

หรือแนะนำให้ผู้ที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้ามีความคิดอยากน่าตัวตาย ไปพบแพทย์ เป็นต้น

ดูวิธีการนำเสนอข่าวที่ไม่ถูกต้องของเมืองนอกแล้ว ลองมาดูการนำเสนอข่าวฆ่าตัวตายของสื่อไทยดูบ้าง

คงพูดได้คำเดียวว่า "โหดสัสไหมล่ะ!!!" (แม่งแหกทุกกฏเลยนะเนี่ย)