วันทอง ตำนานหญิงสองผัว สตรีผู้ถูกฆ่าเพราะมีสองใจ

"พิมพิลาไลย" สาวงามแห่งเมืองสุพรรณ ธิดาของพันศรโยธา และนางศรีประจัน พ่อค้าฐานะดีแห่งสุพรรณ นางพิมจึงได้รับการเลี้ยงดูเป็นอย่างดี โดยเฉพาะนิสัยใจคอ ที่ว่ากันว่า"ถอดแบบ"มาจากแม่(ซึ่งคงเป็นแม่ค้า) คือเป็นคนเจ้าคารม ชอบประชดประชันเสียดสี และหากโกรธใครขึ้นมา แม่พิมฯจะด่าใครแบบไม่ไว้หน้า
       แต่พิมพิลาไลยก็เป็นสาวที่ถูกอบรมสั่งสอนมาเป็นอย่างดี คือเป็นคนละเอียดอ่อน และมีความเป็นแม่ศรีเรือน ชอบเรื่องเย็บปักถักร้อย และมีน้ำใจงดงาม เมตตาและให้อภัยทุกคนโดยไม่เคียดแค้น

       น่าเสียดายที่ชะตากรรมของแม่พิมฯเกิดจากความสวย
       ตั้งแต่วัยเด็ก พิมพิลาไลยมี"หนุ่มน้อย"หมายปองเธออยู่ 2 คน คือ"พลายแก้ว" บุตรขุนไกรพลพ่ายกับนางทองประศรี หนุ่มรูปงามแห่งเมืองสุพรรณ แต่พ่อแม่ให้ไปบวชเณรที่เมืองกาญจนบุรี จนได้เรียนรู้เวทย์มนต์คาถาอาคมต่างๆ จากขรัวบุญ สมภารวัดใหญ่
       อีกหนุ่มที่หมายปองแม่พิมฯมานานก็คือเพื่อนเล่นชื่อ"ขุนช้าง" บุตรชายเจ้าสัวใหญ่แห่งเมืองสุพรรณบุรี หนุ่มร่างใหญ่หัวล้าน ที่รักแม่พิมฯของเขาอย่างจริงใจจนวาระสุดท้าย
       2 คนต่างก็"สมหวัง"ได้อยู่กัยพิมพิลาไลย แม้จะต่างกาลต่างเวลา แต่ทั้ง 2 ช่วงก็หาทำให้แม่พิมฯมีความสุขไม่

"พลายแก้ว"เป็น รักแรกของพิมพิลาไลย และพิมพิลาไลย ก็คงเป็นรักแรกของหนุ่มรูปงามแห่งเมืองสุพรรณ ทำให้เจ้าหนุ่มในวัย 15 ที่อยู่ในร่มกาสาวพักตร์เป็นเณร ลักลอบเข้ามาได้เสียกับสาวงามเพื่อนเล่นตั้งแต่เด็ก และไม่นานจากนั้น เจ้าหนุ่มก็ได้ให้แม่มาสู่ขอแม่พิมฯไปเป็นเมีย
       ชีวิตรักของหนุ่มหล่อกับสาวสวยน่าจะราบรื่น..หากไม่เกิดสงคราม
       เพราะในช่วงที่ผัวหนุ่มเมียสาวกำลังอยู่ในช่วงข้าวใหม่ปลามัน ก็เกิดศึกเจ้าเมืองเชียงใหม่ สมเด็จพระพันวษา จึงมีคำสั่งให้พลายแก้วยกทัพไปเพื่อปราบปราม และเมื่อได้รับชัยชนะ พร้อมเลื่อนยศเป็น"ขุนแผน" สิ่งที่เจ้าผัวตัวดีนำมาเป็น"ของขวัญ"ให้เมียที่รออยู่ที่เรือนก็คือ"ลาวทอง" โดยอ้างว่าพระเจ้าเมืองเชียงใหม่ยกให้
       เมียที่รอผัวอยู่นานนับเดือนเมื่อได้รับผลตอบแทนการรอคอยเช่นนี้ นางจึงตัดสินใจผูกคอตาย
       แต่ชะตากรรมของแม่พิมฯยังไม่ถึงที่สุด เพราะ"สายทอง" มาเห็นจึงช่วยชีวิตไว้ได้ แต่ก็ทำให้ขุนแผนโกรธที่ถูกฉีกหน้า เจ้าผัวหนุ่มจึงตอบแทนเมียสาวด้วยการพาลาวทอง ไปอยู่ด้วยกันที่เมืองกาญจน์

       ช่วงวุ่นวายของสงครามเชียงใหม่ เป็นโอกาสทองของ"ขุนช้าง"
       ในระหว่างที่พลายแก้วไปรบและเงียบหายไปโดยไม่มีข่าวคราว และแม่พิมฯก็ล้มป่วยจนต้องเปลี่ยนชื่อแก้เคล็ดเป็น"วันทอง"จึงหายป่วย เจ้าหนุ่มอีกคนคือ"ขุนช้าง"ที่ หลงรักแม่พิมมาช้านาน ก็ได้หลอกสาวงามว่าพลายแก้วตายในที่รบ และแม่วันทอง จะต้องถูกริบเป็นม่ายหลวง โดยได้บอกทางออกกับนางศรีประจันว่าจะต้องให้มีผัวใหม่เพื่อไม่เป็นแม่หม้าย
       นางศรีประจันก็หลงเชื่อ จึงยกวันทองให้แต่งงานกับขุนช้าง แต่แม่พิมฯก็ไม่ยอมร่วมหอลงโรง โดยยืนกรานว่าจะรอพลายแก้วกลับมา
       แต่การรอของเธอ ได้รับการตอบแทนโดย"ของขวัญ"ที่พลายแก้วนำมาให้เชยชม คือ"ลาวทอง" ทำให้นางตรอมใจจนยอมเป็นเมียขุนช้าง

  สงครามแย่งหญิงงามของ 2 หนุ่มไม่จบง่ายๆ
       "ขุนแผน"ต้อง ติดคุกเพราะฝากเวรยามให้ขุนช้างเพื่อกลับไปเยี่ยมลาวทองที่ป่วยอยู่ที่บ้าน แต่เพื่อนช้าง กลับนำความเข้ากราบบังคมทูลสมเด็จพระพันวษาว่าขุนแผนหนีเวร พระพันวษาจึงสั่งลงโทษขุนแผนไปอยู่ชายแดนและกักลาวทองไว้ที่โรงสะดึงในวัง โดยขุนแผนได้พาวันทองไปด้วย ขุนช้างจึงฟ้องพระพันวษาว่าขุนแผนขโมยเมีย พระพันวษาจึงสั่งจับกุมขุนแผนกับวันทอง ทั้งสองต้องหลบซ่อนในป่า ก่อนที่ขุนแผนยอมมอบตัวเมื่อวันทองมีครรภ์ใกล้คลอด
       เมื่อมอบตัว ขุนแผนก็สู้คดีชนะขุนช้าง แต่เมื่ออยู่หน้าพระพัตร์พระพันวษา ขุนแผนกลับทูลขอนางลาวทอง ทำให้พระพันวษาโกรธาในความมักมากของขุนแผน จึงรับสั่งให้จำคุกขุนแผน
       ขุนช้างจึงฉุดวันทองกลับไปอยู่ด้วยกัน และไม่นานนางก็คลอด"พลายงาม" แต่กลายเป็นว่า ขุนช้างพยายามฆ่าพลายงามหลายครั้ง แม่วันทองจึงจำต้องส่งบุตรชายให้ไปอยู่กับย่าที่กาญจนบุรี และได้เรียนรู้วิชาอาคมจนกล้าอาสาศึกและช่วยพ่อพ้นโทษ

       "พิมพิลาไลย"ต้องตายเพราะปฏิเสธรักไม่เป็น !!!
       เพราะมีความดีความชอบจากสงคราม พลายงามที่ชนะศึกเชียงใหม่ ได้รับพระราชทานนางสร้อยฟ้าพร้อมเลื่อนยศเป็นจมื่นไวยวรนาถ ซึ่งในวันแต่งงานของจมื่นไวยกับนางสร้อยฟ้าและนางศรีมาลา แม่วันทองก็มาร่วมงานของบุตรชาย แต่ขุนช้างกลัวนางจะคืนดีกับขุนแผน จึงตามมาขัดขวางจนทะเลาะกับจมื่นไวย และจมื่นไวยได้ใช้เวทย์มนตร์ไปนำตัวมารดาไปอยู่ด้วย
       ขุนช้างกลัววันทองจะไปอยู่กับขุนแผน จึงถวายฎีกาแก่พระพันวษา พระพันวษาต้องการให้จบเรื่อง จึงให้วันทองเลือกว่าจะอยู่กับใคร
       แม่พิมตัดสินใจลำบาก จึงทูลพระพันวษาว่าตามแต่จะโปรด ทำให้พระพันวษาโกรธว่าวันทองมักมาก จึงทรงรับสั่งประหารชีวิตวันทอง
       ชีวิตของแม่พิมฯจึงจบลงทั้งที่จมื่นไวยทูลขออภัยโทษให้มารดาได้แล้ว แต่ไประงับการประหารชีวิตไม่ทัน
       "พิมพาลาไลย" สาวงามที่แทบทั้งชีวิตไม่เคยมีความสุข จึงจบชีวิตลงพร้อม"ตราบาป"ติดตัวไปว่าเป็นหญิงสองใจ